LUTHERACHTERNA

Bij het overlijden van Paus Franciscus op 21 april 2025, de dag na Pasen.

Wat deze paus deed, dat was onbekend en ongehoord in Luthers dagen. Zaten de pausen toen meer in het zadel of in een ivoren toren, Franciscus was het tegenbeeld. Omgaan met de armen, de verdrukten, vluchtelingen. Hij zegende ze. Wat abortus en homofilie betreft strak in de leer, maar barmhartig in de omgang voor wie het betreft. In mijn blog verderop schrijf ik een positief stukje over de hervormingen die paus Franciscus doorvoerde in het Vaticaan. Hij nodigde kerkgenootschappen uit, liet de deelnemers meepraten op de synode, hij gaf vrouwen hoge posities. Klasse.

Als ik de registers van boeken over Luther erop na sla, dan kom ik de heilige Franciscus van Assisi niet tegen. Augustinus daarentegen wel. Aan deze laatste kerkvader  heeft Luther veel gehad. Misschien was de Italiaanse Franciscus zijn tijd ver vooruit. Aandacht voor de natuur b.v. was in er Luthers dagen nog nauwelijks. Luther was op en top theoloog, hoewel midden in het leven staande. De natuurbeelden van hem zijn wel grappig, dat wel. Dit is het eerste wat er in mij opkomt, maar ik kan er naast zitten. 

Niet iedereen was fan van paus Franciscus.

Het hardste oordeel vind ik wel:  'Hij zaaide verwarring' , aldus L. de Chirico, baptistenvoorganger in Rome. (nd.28 april j.l.) Hij noemt Rome het Efeze van vandaag: religie en commercie gaan hand in hand. Ik ken ook mensen die furieus worden als je iets positiefs over de paus zegt... Nu was Franciscus een Jezuïet en dat zou een verklaring kunnen zijn voor zijn optreden. Van de ene kant strak in de leer van de kerk, van de andere kant een luisterend oor, barmhartigheid, andere geloven insluitend. Waren de Jezuïeten niet actief in de Contra- Reformatie?
Hij was zeker geen theoloog als zijn voorganger Benedictus. Juist niet. leerverschillen liet hij liggen. Inhoudelijke theologen  vinden hem dus te slap en te meegaand. De Chirico denkt dat de protestanten in slaap zijn gesust, positief als ze over de paus spreken. De sacramenten zijn in de katholieke kerk nog steeds belangrijke dan het Woord. Luther zou knarsetanden.

Als ik naar zijn uitvaart kijk, dan zie ik hoe krachtig de liturgie van de eucharistie nog steeds is in de katholieke kerk. Daar kunnen  protestanten wat van leren. Over verwarring gesproken:  dan vind ik de praktijk in de gereformeerde kerk soms tenenkrommend. Psalmen en Liedboekliederen komen er soms bijna niet meer in. Dat is toch vreemd in een kerkinstituut van 2000 jaar oud? Gaat het alleen om eigentijds en jongeren? Ik hoop dat er toch iets uitging van die uitvaart op de 27-ste april.

De terugkeer van Thomas

In opdracht van het Moderne Devotiehuis in Zwolle tekende ik een strip over Thomas a Kempis en dus over de Moderne Devotie. Ik hield een lezing over Luther en Moderne Devotie, is er een verband? Ja, denk ik, al moeten we de invloed van deze hervormingsbeweging op de reformator ook weer niet overschatten. Op 17 september vond de  presentatie plaats in Restaurant De Agnietenberg in Zwolle.

Info: Kijk  op de site van het Moderne Devotiehuis te Zwolle. Stuur een mailtje naar bgbos@kpnmail.nl 

prijs: € 8,50 + verzendkosten (€ 4,50) 

Aanbod Lezing:

De terugkeer van Thomas, lezing over Geert Groote en Thomas a Kempis. Wat kunnen zij in deze tijd voor ons betekenen? Bijvoorbeeld over Naoberschap, duurzaamheid en gerechtigheid? En de bevrijdingstheologie als toepassing van 'De navolging van Christus'. Hoe zit dat?  bgbos@kpnmail.nl

Is Luther beïnvloed door de Moderne Devotie? kende hij het werk van Geert Groote en Thomas Kempis (=juiste schrijfwijze )? Lees op die pagina! Nieuwe inzichten?