Schmalkalden

De stad waar de scheiding ontstond...

Wat gebeurt hier?  Wielrenners rusten uit op de markt van Schmalkalden. Je ziet daar weinig Nederlanders (de meesten rijden door bij Eisenach richting Tsjechië). Maar wat gebeurde hier in 1531?

De stad is vol met wagens en paarden, overal zie je soldaten, tenten, vlaggen, banieren. Overal branden vuren, alle gasthuizen en herbergen puilen uit, ook de gebouwen van de overheid en de adellijke Wilhelmsburg. Luther logeert er en Melanchton ook.

De protestantste vorsten en steden verbinden zich in het Schmalkaldisch Verbond. Echt stoer mannenwerk, al zal er 5 jaar later ook een vrouw bij zijn! Ja, en ook de Lutherse theologen zijn erbij. Maar het is vooral politiek. Het doel is sterker staan tegenover de keizer, maar het verbond pleit toch ook voor meer ruimte voor de Lutherse leer. 

Luther schrijft (1523) als de vorsten u gebieden bij de paus te horen, zus of zo te geloven, of u gebieden boeken weg te doen, dan moet u zeggen: Lucifer hoort niet naast God te zitten. Zover reikt de wereldlijke macht niet. (Er zijn 2 machten, 2 rijken. Een wereldlijk en een geestelijk rijk. Dit maakt de dingen wel helder.)

Nu pas komt de Reformatie in een stroomversnelling, de jaren hierna. Wilde Luther aanvankelijk in de kerk blijven, het werd hem steeds moeilijker gemaakt na 1521, denk maar aan zijn onderduikperiode op de Wartburg, en tot zijn dood was hij eigenlijk een vluchteling, alleen dank zij zijn hoge beschermers kon hij overleven. Nu streeft de politiek (=lees de vorsten en steden) naar religievrede en uiteindelijk vrijheid van godsdienst. Dat komt pas in 1555.

 (Der  Beginn der Kirchenspaltung in Europa)